زندگی کنونی دارای چالش های جدید و متعددی است که می تواند خستگی عمیقی را به لحاظ جسمی و روانی بر انسان وارد نماید. خستگی های روزمره باعث کاهش انرژی و افزایش سطح دغدغه و نگرانی ها می شود. این عوامل سبب می شود مسائلی همچون استرس بر انسان مستولی شده و او را از تفکر صحیح و تصمیم گیری مناسب دور نماید. اغلب افراد در پایان یک روز سخت به دنبال راه حلی جهت رفع تنش و کاهش استرس می گردند. بسیاری از آن ها فورا به سراغ سریع ترین راه ممکن رفته و انتظار اثر زود بازده دارند. مصرف قرص های آرام بخش و انواع نوشیدنی های انرژی زا یکی از این راه حل های سریع الاثر می باشد. اما روش مطمئن تری برای تمدد اعصاب و تقویت ذهن وجود دارد که به راحتی می تواند سبب از بین رفتن استرس شده و زمینه ایجاد آرامش را فراهم کند. مصرف انواع دمنوش های گیاهی که یک جایگزین بی خطر و سالم تر است می تواند در بازیابی انرژی، تسکین خستگی و کاهش استرس و اضطراب نقش پررنگی داشته باشد.
دمنوش های گیاهی علاوه بر رفع استرس و کمک به تقویت اعصاب، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و به افزایش نشاط و سرحال شدن بدن کمک می کند.
دمنوش های گیاهی یا آرامبخش نوعی چای می باشند که از آن برای تقویت اعصاب و کاهش استرس و همچنین بهبود آرامش و خواب استفاده می شود. دمنوش های متعددی برای این موضوع وجود دارد که از مهمترین آن ها می توان به دمنوش تعنا، دمنوش آویشن، دمنوش گل ساعتی، دمنوش اسطوخودوس و … اشاره کرد. این گیاهان که کاملا طبیعی هستند و به وفور در طبیعت یافت می شوند با داشتن خواص متعدد و ترکیبات متشکل شده از انواع آنتی اکسیدان، مواد معدنی و ویتامین باعث کاهش استرس و تقویت آرامش و خواب می شوند.
این دمنوش ها در اکثر موارد کمک شایانی به رفع مشکلات اعصاب می کنند و در بسیاری از موارد جایگزین مناسبی برای داروهای شیمیایی و قرص های اعصاب می باشند. بسیاری از پزشکان قبل از تجویز داروهای شیمیایی به فرد توصیه می کنند که برای بهبود اعصاب و کاهش استرس از روش های بهتری نظیر ورزش کردن، تغییر سبک رفتاری و شیوه زندگی، اصلاح رژیم غذایی و مصرف دمنوش ها استفاده کنند.
در ادامه این مطلب با مجله پزشکی همراه باشید تا تعدادی از مهمترین دمنوش های گیاهی مناسب برای تقویت اعصاب و کاهش استرس که نقش معجزه آسایی دارند را معرفی کنیم. همچنین در ادامه متوجه خواهید شد که هریک از این نوع دمنوش ها به چه شکل قادر به بازگرداندن آرامش و انرژی به شما خواهند بود.
اهمیت تقویت اعصاب و غلبه بر استرس
مواقعیکه دچار مشکل اعصاب و استرس می شویم با حالت ها و علائم مختلفی روبه رو خواهیم شد. برخی از این علائم تپش قلب، خشکی دهان، سست شدن دست و پا، سردرد، دلشوره و بی قراری می باشد. در چنین مواقعی تمرکز برای انجام صحیح و رفتار مناسب و تصمیم دقیق را نخواهیم داشت و سرعت و دقت عمل از ما گرفته می شود؛ در چنین حالتی و با وجود حالات آشفتگی و پریشانی دچار استرس گشته ایم. نکته قابل توجه اینست که علائم استرس در صورتی که برای طولانی مدت پدیدار شوند و ماندگار بمانند، سبب آسیب های جسمی و روحی سختی خواهند شد. تحمل استرس به مدت طولانی و عدم درمان به موقع آن باعث به وجود آمدن امراض زیادی می شود. دیابت، فشار خون، مشکلات قلبی و عروقی، ضعف سیستم ایمنی، مشکلات گوارشی و افسردگی از مهمترین بیماری های حاصل از استرس می باشند. بنابراین بهتر است همواره نسبت به درمان اصولی استرس تلاش نموده و به دنبال راه های مناسب برای تقویت اعصاب باشیم.
مزایای استفاده از دمنوش گیاهی برای تقویت اعصاب
دمنوش های گیاهی شامل مزایای زیادی هستند که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است.
- هزینه خرید مواد اولیه و تهیه دمنوش های گیاهی مقرون به صرفه و ارزان می باشد.
- گیاهان دارویی به دلیل وفور فراوان اغلب در همه جا در دسترس می باشند.
- نحوه درست کردن و تهیه دمنوش ها آسان و در مدت زمان کمی قابل انجام است.
- نسبت به داروهای شیمیایی، دمنوش ها و گیاهان طبیعی از عوارض جانبی کمتری برخوردار می باشند.
- در بسیاری از موارد به اندازه داروهای شیمیایی اثرگذار و جوابگو هستند.
انواع دمنوش مقوی اعصاب
دمنوش گل راعی
گل راعی یک انتخاب عالی برای زمان هایی است که افراد به دلیل مشغله زیاد و تشویش ذهن به دنبال کسب آرامش و خواب آرام می باشند. دمنوش گل راعی به شما کمک می کند خوابی آسوده و راحت را تجربه کنید و با ذهنی آرام به بستر بروید. دمنوش گل راعی یک نوشیدنی عالی برای رهایی از افسردگی، استرس و بی خوابی می باشد. این دمنوش در برخی موارد ممکن است حساسیت به نور محیط را افزایش بدهد.
دمنوش هل
هل یک ماده معطر و خوشبو با طعم بی نظیر و خواص متعدد می باشد. طبع هل گرم بوده و برای درمان بیماری های اعصاب و استرس بسیار مفید است. اگر ذهنی ناآرام و پر از استرس دارید و همواره به علت پریشانی و اضطراب دچار دستپاچگی هستید دمنوش هل یک نوشیدنی آرام بخش فوق العاده است که بطور محسوسی باعث کاهش استرس می شود. مصرف بیش از 4.5 گرم هل در روز توصیه نمی شود؛ برای مصرف دمنوش نیز بیش از یک لیوان توصیه نمی گردد. هل در کنار مزایایی که دارد در صورت افراط در مصرف باعث مشکلات زیادی برای روده ها، قلب و ریه می شود. همچنین افراد مبتلا به یبوست مزمن، فشار خون بالا و زخم معده در مصرف هل باید محتاط عمل کنند. دمنوش هل در صورت مصرف به اندازه باعث تقویت سیستم گوارش، تقویت هوش و حافظه و تقویت اعصاب می شود. همچنین در افزایش قدرت و میل جنسی و قدرت بینایی نیز موثر است. دمنوش هل باعث بالا رفتن حس اعتماد به نفس در افراد می شود.
دمنوش اسطوخودوس (لاوندر)
گیاه اسطوخودوس یا لاوندر یک گیاه موثر برای کاهش اضطراب و رفع استرس می باشد. دمنوش اسطوخودوس سبب رفع بی خوابی شده و به دلیل خواص آرام بخشی که دارد موجب آسودگی ذهنی و روحی می شود. گیاه اسطوخودوس گیاهی دارویی است که در کاهش سردردهای میگرنی، استرس و افسردگی نقش پررنگی ایفا می کند. با مصرف دمنوش اسطوخودوس می توان سطح استقامت بدن را بالا برده و سبب ریکاوری و بازیابی انرژی از دست رفته بدن شد. اسطوخودوس اثرات تثبیت کنندهی خلق وخو دارد و باعث کاهش استرس و آرامش اعصاب میشود. از این گیاه به عنوان لورازپام گیاهی نیز یاد می شود. مصرف بیش از حد اسطوخودوس به دلیل کاهش رطوبت بدن باعث خشکی مغز می شود.
دمنوش آویشن
آویشن یک داروی تمام عیار است. دمنوش حاصل از این گیاه یک سد دفاعی محکم در برابر استرس و تنش های عصبی می باشد. آویشن تاثر قابل توجهی بر رفع افسردگی و تقویت اعصاب دارد. نوشیدن یک لیوان دمنوش آویشن باعث آرامش عجیبی می شود که گویی تمام دغدغه ذهنی شخص از بین رفته است.
آویشن به دلیل ترکیبات فنلی یک ضدعفونی کننده قوی محسوب می شود. این گیاه دارای خواص آنتی باکتریال و آنتی اکسیدانی قوی است که التهابات ریوی از جمله تنگی نفس را از بین می برد. دمنوش آویشن و گیاه آویشن باعث پاکسازی معده، روده و ریه ها می شود زیرا دارای خواص ضدویروس و ضد انگل می باشد. گفته می شود که گیاه آویشن در جوان سازی پوست و بافت های آسیب دیده نیز اثرگذار است زیرا میزان گردش خون در ارگان های آسیب دیده را بالا می برد.
زنانی که در دوران بارداری به سر می برند نباید از دمنوش و گیاه آویشن استفاده کنند؛ زیرا مصرف آن برای جنین خطرناک می باشد. همچنین افرادی که دارای مشکلات زخم معده و دیگر مشکلات گوارشی هستند و نیز افرادی که سابقه بیماری های قلبی دارند بهتر است از آویشن استفاده نکنند. افراد مبتلا به بیماری های سرطانی، بیماری تیروئید و همینطور مشکلات انعقاد خون در مصرف آویشن باید احتیاط نمایند.
دمنوش گل ساعتی
گیاه ساعتی یا passionflower یکی از گیاهان دارویی معروف است که از آن گل های خشکی بدست می آید که باعث افزایش آرامش، کاهش استرس، تسکین سردرد و بهبود کیفیت خواب می شود. دمنوش گل ساعتی دارای خواص خواب آوری و آرام بخشی است و اضطراب را از بدن بیرون می کند.
داروی سنبلالطیب
سنبلالطیب نیز مانند سایر گیاهان دارویی گفته شده تاثیر به سزایی در افزایش آرامش و تقویت سیستم عصبی دارد. دمنوش سنبل الطیب که یک دمنوش محبوب و معروف در سطح جامعه می باشد و اکثر افراد با نام آن آشنایی دارند باعث رفع بی خوابی، رفع استرس، رفع اضطراب و رفع مشکلات عصبی می شود. طبع این گیاه گرم و خشک می باشد.
دمنوش نعنا
دمنوش نعنا یک انتخاب بسیار مناسب و عالی برای کاهش استرس و اضطراب می باشد. زمانی که احساس می کنید دچار تنش و استرس فراوان شده اید و بر هم ریختگی ذهنتان اجازه تصمیم عاقلانه را به شما نمی دهد با تهیه این دمنوش می توانید از زیر فشار عصبی خارج شوید. در این زمان ها احساس می کنید عضلات شما دچار انقباض شده اند و به صورت شدید تحت فشار هستید؛ مصرف این دمنوش عضلات شما را ریلکس نموده و تنش عصبی را از بین می برد. دمنوش نعنا یک نوشیدنی عالی برای قبل از خواب به شمار می رود که قادر به هدیه خوابی راحت و با آرامش کامل به شما می باشد. دمنوش نعنا در زمان بارداری ممنوع می باشد زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.
دمنوش دارچین
دمنوش دارچین طرفداران زیادی دارد. دمنوش دارچین طبعی گرم داشته و برای رفع افسردگی و اضطراب اثربخش می باشد. از مهمترین خواص دمنوش دارچین می توان به آرام بخش بودن، تقویت دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن، کاهش درد عضلانی، افزیش گردش خون، رفع کم خونی، تقویت عضلات بدن، بهبود عملکرد انسولین و تنظیم قند خون، رفع التهابات کلیوی و تقویت عملکرد جنسی اشاره کرد. میزان مصرف مجاز دارچین در روز حدود 1.5 گرم است و نهایتا دو لیوان در روز می توان از دمنوش آن میل نمود.
دارچین به دلیل طبع گرم و خشک ممکن است باعث ایجاد حساسیت کرده و خشکی پوست و خارش بوجود بیاورد. مصرف زیاد از حد آن سبب آسیب های کبدی می شود. همچنین در برخی موارد باعث گرفتگی گلو و گرگرفتگی بدن می شود. زنان باردار، بیماران مبتلا به دیابت و یا مشکلات کبدی بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
دمنوش بابونه
بابونه گیاهی است که عطری بی نظیر دارد. دمنوش بابونه خاصیت آرام بخش داشته و به بی خوابی ناشی از استرس پایان می دهد. این دمنوش اثرات مثبت زیادی برای بدن دارد که برخی از آن ها شامل کاهش تپش قلب، کاهش فشار خون، درمان کم خونی، افزایش اشتها، تقویت حافظه و تقویت اعصاب می باشد. دمنوش بابونه همچنین دارای اثر ضد تشنج و ضد یبوست است. افراد مسن برای تقویت سیستم ایمنی بدن می توانند روزانه از دمنوش بابونه استفاده کنند. زنان باردار بهتر است در سه ماهه اول بارداری از دمنوش بابونه استفاده نکنند.
دمنوش چای سبز
چای سبز یکی از شناخته شده ترین چای ها و دمنوش ها است که افراد زیادی به دلیل خاصیت چربی سوزی از آن استفاده می کنند. چای سبز در رفع استرس و کاهش اضطراب اثر قابل توجهی دارد. این نوشیدنی می تواند گزینه ای مناسب برای افرادی که به نوشیدنی های کافئین دار اعتیاد دارند باشد؛ زیرا باعث افزایش انرژی در بدن می شود. چای سبز گیاهی دارویی است که اثر ضدالتهابی داشته و یک چربی سوز عالی محصوب می شود. افرادی که مایل به کاهش وزن هستند می توانند از چای سبز روزانه استفاده کنند. ترکیباتی مانند پلی فنول، ال تیانین و انواع آنتی اکسیدان ها باعث تاثیرات مثبتی از قبیل کاهش استرس و رفع اضطراب می شود. چای سبز حاوی کافئین می باشد به همین دلیل بهتر است قبل از خواب مصرف نشود تا سبب بی خوابی نگردد. افراط در مصرف چای سبز باعث آُسیب های کبدی شده و فشار خون را کاهش می دهد.
دمنوش مرزنجویه
مرزنجویه یا بادرنجویه گیاهی از خانواده نعناییان است. بادرنجویه طعمی دلچسب و عالی دارد.از این گیاه دمنوشی درست می شود که برای کاهش استرس و آرام بخشی استفاده می گردد. بادرنجویه باعث کاهش کورتیزول خون می شود و به همین علت با کاهش سطح تنش و ناراحتی، آرامش فرد را افزایش می دهد.
دمنوش زعفران
زعفران گیاهی لوکس و باارزش محسوب می شود. دمنوش زعفران منبعی غنی از انرژی و شادی است. این دمنوش باعث تقویت خلق و خو، افزایش نشاط و افزایش هورمون شادی آور یعنی سروتونین می شود. به دلیل طبع گرم این گیاه مصرف آن برای زنان باردار مجاز نمی باشد.
دمنوش به
به دارای ویتامین های مختلفی از جمله ویتامین ب و سی می باشد. این میوه خوش عطر و بو باعث افزایش آرامش بدن شده و استرس بدن را فرو می نشاند. مصرف دمنوش به همزمان با سایر داروها توصیه نمی شود زیرا به دلیل تداخل ممکن است باعث خنثی شدن اثر دارو شود. یه همین دلیل توصیه می شود بین مصرف دمنوش به و دارو حداقل یک ساعت فاصله باشد. از مهمترین ویژگی های دمنوش به می توان به تقویت سیستم قلب و عروق، تقویت اعصاب و روان، تقویت دستگاه تنفسی، تقویت حافظه، آرام کننده ذهن و افزایش اشتها اشاره نمود.
دمنوش زردچوبه
زردچوبه یک ماده مقوی برای سیستم ایمنی بدن است. دمنوش زردچوبه باعث افزایش ترشح هورمون های شادی آور شده و سبب افزایش آرامش و رفع استرس می گردد.
دمنوش گل گاوزبان
گل گاوزبان یک گیاه با ارزش و مفید برای بدن می باشد. گل گاو زبان که به وفور در ایران یافت می شود دارای اثربخشی بی نظیر برای کاهش استرس و افزایش ارامش است. از دمنوش گل گاوزبان می توان در شب هایی که احتیاج به خوابی عمیق و فوری است استفاده کرده و از اثرات آن لذت برد.
دمنوش گل محمدی
دمنوش گل محمدی نیز در کاهش تنش و استرس موثر می باشد. این دمنوش خوش عطر می تواند پس از یک روز کاری پرمشغله مصرف شود تا تمام خستگی ها و تنش های آن روز به طور کامل از بین برود. این دمنوش خاصیت خواب آوری و آرام بخشی دارد.
دمنوش پونه کوهی
از مهمترین خواص دمنوش پونه کوهی کاهش اثرات سرماخوردگی و تسکین گلو درد و سرفه می باشد. دمنوش پونه باعث افزایش آرامش شده و به بدن در بهبود کیفیت خواب کمک شایانی می کند.
دمنوش بهلیمو
بهلیمو دارای ملاتونین است. دمنوش به لیمو کمک می کند تا پس از یک روز کسل کننده بدن به تجدید قوا پرداخته و در شب هنگام خواب راحتی را تجربه نماید. به لیمو باعث تنظیم هورمون های بدن نیز می شود.
دمنوش مریم گلی
مریم گلی گیاهی دارویی است که از آنتی اکسیدان ها زیادی تشکیل شده است. از مریم گلی به عنوان گیاه ضدپیری یاد می شود. دمنوش گیاه مریم گلی اثر ضد استرس دارد و یک عامل قوی برای افزایش حافظه به ویژه هنگام درس خواندن به حساب می آید. دمنوش مریم گلی خواص زیادی دارد که تقویت سیستم ایمنی، کاهش مشکلات گوارشی، رفع اختلالات تنفسی، بهبود عملکرد قلب و اعصاب، رفع خستگی و استرس و کمک به جوانسازی پوست از کلیدی ترین ویژگی های این گیاه است. افراط در مصرف مریم گلی باعث خشکی دهان، افزایش ضربان قلب و تشنج می شود.
دمنوش چای گزنه
دمنوش گزنه حاوی مواد معدنی و ویتامین های بی شماری است که نقش مهمی در آرامش اعصاب دارد. گیاه گزنه شبیه به جادوگری معجزه آسا است که روح و روان را شفا داده و بدن را در برابر بیماری های زیادی توانمند و مصون می کند. در دوران بارداری و شیردهی بهتر است از دمنوش گزنه استفاده نشود. همچنین مصرف آن همزمان با داروهای آنتی هیستامین و داروهایی که با گزنه تداخل دارند توصیه نمی گردد. افزاط در مصرف گزنه باعث آسیب به روده و کلیه می شود. بیماران کلیوی و مبتلا به امراض گوارشی و همینطور دارای فشار خون پایین باید در مصرف دمنوش گزنه احتیاط بورزند. گزنه باعث کاهش ریزش مو شده و غلظت و چربی خون را نیز کاهش می دهد. دمنوش گزنه در درمان کم خونی و همینطور کاهش فشار خون بسیار موثر می باشد. برخی بیماری های جنسی و التهاب پروستات را می توان با مصرف گزنه کاهش داد یا درمان نمود.
نکات قابل توجه در استفاده از دمنوش ها
- بهتر است بین مصرف انواع دمنوش ها و سایر داروهای شیمیایی چند ساعتی فاصله در نظر گرفت؛ زیرا برخی دمنوش ها ممکن است با دارو تداخل داشته باشند و بدین صورت اثرات دارو را به طور کامل خنثی نمایند.
- در زمان بارداری و دوران شیردهی برای استفاده از دمنوش ها حتی الامکان با پزشک و متخصص مشورت نمایید.
- افراط در استفاده از انواع دمنوش ها ممکن است اثر عکس گذاشته و باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود.
- گیاهان دارویی را از فروشگاه ها و مراکز خرید معتبر تهیه نمایید زیرا ممکن است برخی ناخالصی های موجود در آن ها سبب مریضی و انواع مسمومیت ها شود.
- توصیه می شود برای تهیه دمنوش از حرارت و جوشاندن مستقیم جلوگیری نموده و آن ها را به صورت غیر مستقیم دم نمایید.
روش های تقویت اعصاب و کاهش استرس
در این مقاله به ذکر تعدادی گیاه و دمنوش گیاهی پرداختیم و با اثرات و ویژگی های آن ها آشنا شدیم. روش های زیادی برای تقویت اعصاب وجود دارد که علاوه بر مطالب گفته شده و استفاده از دمنوش های گیاهی روش های دیگری نیز وجود دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست. از این میان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- داروهای شیمیایی: راه دیگری که به آرامش اعصاب و کاهش استرس کمک می کند استفاده از انواع داروهای شیمیایی است. این داروها بهتر است با نظر مستقیم پزشک مصرف شود. مصرف خودسرانه این داروها ممکن است منجر به بروز آسیب های جدی شود.
- خواب کافی: به جرات می توان گفت افرادی که خواب کافی و با کیفیت دارند به سختی دچار ناراحتی عصبی و تنش می شوند. این افراد به دلیل داشتن سیستم ایمنی قوی کمتر با پدیده استرس روبه رو می گردند.
- تغذیه مناسب: تغذیه یک عامل مهم در تقویت اعصاب و تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار می رود. توصیه می شود برای داشتن روحیه بهتر و جلوگیری از استرس و اضطراب از مواد غذایی با ترکیبات مغذی مانند ویتامین ها و مواد معدنی استفاده شود.
- ورزش منظم: ورزش و تحرک، نقش بسیار مهمی در تجدید روحیه و افزایش نشاط دارد. با انجام فعالیت های ورزشی می توان به تقویت روحیه و روان و همچنین بهبود اعصاب کمک نمود.